Kemik erimesi

Yaş ilerledikçe iskelet mineral kaybettiğinden kemiklerin yoğunluğu doğal olarak azalır. Kemik erimesi veya osteoporoz adı verilen ağır mineral kaybı, kemiklerin zayıflamasına ve giderek kemiklerin kırılmasına daha yatkın hale gelmesine neden olur. Bu rahatsızlığı, menopozu takiben ortaya çıkan hormonal değişiklerden dolayı, yaşı ilerlemiş kadınlarda daha sık rastlanmasına rağmen, bazen erkeklerde de görülebilir.

Birleşik krallıkta yaklaşık üç milyon insan kemik erimesinden mustariptir. Bunların beşte dördü menopoz geçirmiş kadınlardan oluşuyorsa da, erkeklerde ve daha genç kadınlarda da kemik erimesine rastlanmaktadır. Hesaplara göre birleşik krallıkta bu hastalık her yıl başta bel kemiği, kalça ve bilekte olmak üzere yaklaşık iki yüz bin kemik kırığına sebep olmaktadır. Seksen yaşına gelen her iki kadından birinde kemik erimesinden dolayı en az bir kırık görülmektedir.

Kemik erimesi, genellikle düşme sonucu bir kırık meydana gelinceye kadar belirti göstermez. Fakat bel kemiğinde (omurlarda) zayıflık ve çökme olduğu taktirde sırt ağrısı yapabilir. Kemik erimesinin diğer belirtileri arasında; dişlerde sallanma, boy kısalması ve kifoz (omurganın yukarısında kambur şeklindeki aşırı eğiklik veya çıkıntı) vardır. Kemik yoğunluğu ölçümü kemik erimesinin derecesini gösterir.

 

Kemik erimesi risk faktörleri

 

Menopoz dışında kemik erimesine neden olabilecek diğer önemli risk faktörleri; ince kemikli olmak, zayıflık ve hareketsizliktir. Aşırı alkol tüketimi, iyi beslenmeme ve sigara da bu riski arttırır. Bütün bu faktörler olgunlaşmış kemiklerin daha az yoğun hale gelmesine ve genç bir insanın kemik yoğunluğun potansiyel en yüksek seviyesine sebep olabilir. Kemik yoğunluğu en yüksek düzeye ulaşamadığı taktirde, yaşla gelen doğal mineral kaybı daha erken ortaya çıkar ve kişide daha erken yaşta kemik erimesi görülme olasılığı ortaya çıkar.

Kemik erimesi genetik bağlantılıda olabilir. Uzmanlar, vücudun kalsiyum emiliminde çok önemli bir rolü olan D vitamini kullanabilmesinde bir genin büyük rol oynadığından şüphelenmektedirler. Beyaz ırka mensup olanlar ve Asyalılar gibi ince kemikli insanlarda kemik erimesi ihtimali daha yüksektir. Diğer risk faktörleri arasında; diyabet, tiroid hastalığı ve başta kortikosteroid ve antikonvülsanlar olmak üzere bazı reçeteli ilaçlar bulunur.

 

Kemik erimesi nasıl oluşur

Kemik yoğunluğu, çocukluk, ergenlik ve onu takip eden birkaç yıl boyunca artar. Devamlı yeni kemik hücreleri üretilir ve eskileri parçalanır. Kemikler genellikle yirmili yaşların sonunda en yoğun ve esnek hallerine ulaşır. Kemik erimesi, kemik dokusu parçalanmasının yeni kemik oluşumundan daha hızlı bir şekilde gerçekleşmesiyle meydana gelir. Bir kadın menopoz dönemine yaklaşırken, üretilenden daha fazla kemik parçalanır ve kemik yoğunluğu bu yüzden azalır. Kemik erimesi başlangıcı, vücudun kalsiyum emmesine yardımcı olan ostrojen seviyesinin doğal nedenlerle düşmesinden kaynaklanabilir. Menopozun ardından kemiklerdeki mineral kaybının hızlanmasıyla kemik erimesi riski de artar. Buna karşı erkeklerde kemik erimesi riski yaş ilerledikçe daha kademeli olarak artar.

Mevcut bulunan kalsiyum miktarda kemiğin oluşum ve emilim hızları üzerinde önemli bir rol oynar. Besinlerden yeterli miktarda kalsiyum alınmaz ve kandaki seviye kalp, sinir ve kas gibi vücudun hayati parçalarının ihtiyacını karşılayamaz duruma gelirse, osteoklast adı verilen hücreler (kemik hücreleri yok edicileri) kemiklerden kalsiyum salınmasına sebep olur. Bu ise kemiklerin daha da gözenekli olmasına ve giderek zayıflayıp kırılgan bir hale gelmesine yol açar.

 

Kalsiyum bakımından zengin olan yiyecekler

Ostrojen deposu soya fasulyesi ile tofu, miso ve soya sütü gibi soya ürünleri ostrojenin kemik koruyucu özelliklerini taklit eden hormona benzeyen maddeler içerir.

Aşağıdaki yiyecekler iyi birer kalsiyum kaynağıdır. Ortalama bir porsiyondaki yaklaşık mineral miktarı şu şekildedir:

Kaşar (57 gram)………………….300 mg

Süt ( 227 gram)……………… 250 mg

Yoğurt (113 gram) …………. 250 mg

Sardalye ( 57 gram konserve)..250 mg

Tofu (113 gram) ……………. 150 mg

Yeşil lahana (113 gram, çiğ) .. 50 mg

Kuru fasulye (113 gram)……..50 mg

 

Kemik erimesinde korunma

Kemik erimesini önlemek için birçok önlem alabilirsiniz. Bu önlemlere başlama yaşı yoktur en yüksek kemik yoğunluğuna sahip olabilmeleri için çocukları kalsiyum ve diğer kemik yapıcı besinlerden tüketmeye teşvik edin. Geçmişleri ne olursa olsun yetişkinlerde beslenme biçimlerini ve yaşam tarzlarını düzelterek kemiklerini sağlamlaştırabilir veya en azından kemik kaybetme hızlarını yavaşlatabilirler.

1- soya ürünleri de dahil olmak üzere sebze ve meyve yiyin. İnsanın doğal östrojen seviyesi düştüğünde, bitki hormonları kemikteki hücre reseptörlerine bağlanarak onun yerini alabilir. Bu durumun, kendi östrojeninize benzer faydaları olduğu düşünülmektedir.

2- Beslenmenizi kemiklerinizi sağlıklı tutmak için gerekli olan mineralleri alabilecek şekilde ayarlayın. Kemikte en fazla miktarda bulunan kalsiyumun yanı sıra; bor (kalsiyum emilimi ve tutulması için) , bakır kemik üretimi için, magnezyum ( kalsiyumu etkili bir şekilde kullanabilmek için) manganez (kemikteki bağ dokularını kuvvetlendirmek için) silikon ( kemik esnekliği için) ve çinko içerir. Uzmanların birçoğu yetişkişn bir kadının günde en az bin miligram kalsiyum almasını tavsiye etmektedirler.

3- Ergenlik çağındaki gençler, hamileler, emziren anneler ve menopoz geçirmiş kadınlarla yaşı ilerlemiş erkeklerin günde en az bin iki yüz mg kalsiyum ihtiyacı vardır süt ürünleri; süt peynir yoğurt; az yağlı olanları seçin. Koyu yeşil yapraklı sebzeler ( karalahana, ilk bahar yaşillikleri) , fasulye havuç badem ve kılçıkları yenebilen balıklar ( sardalye, konserve, somo, ançüez) kalsiyum kaynakları arasında sayılabilir.

4- İyi beslenemiyorsanız veya kemik erimesi riskiniz yüksekse günlük kalsiyum takviyesi kullanın. ( emilimi arttırmak için sütle beraber alın). Kalsiyum takviyesi menopoz sonrasında kemik kaybını yüzde kırk oranında azaltır.

5- Çinko bakımından zengin yiyecekler tüketin. ( kabuklu deniz ürünleri, sert kabuklu yemişler, çekirdekler, kök sebzeler) çinko, kalsiyumun iyi emilebilmesi için gerekli olan kemik proteini ve mide asidi üretimini arttırır. Mide asidi üretimini düşürdüklerinden, doymuş yağ ve şeker alımını azaltın. Eğer asit üretiminizin az olduğundan şüpheleniyorsanız ( örneğin fazla gazınız ve hazımsızlığınız varsa ve yemek yedikten sonra fazla tokluk hissediyorsanız) betain hidroklorür gibi mineral emilimini arttıran, asit içeren bir sağlık takviyesi kullanmayı düşünün. Ülseriniz varsa bunları kullanmayın.

6- Alkol tüketiminizi azaltın: içki, kemiklerinizin mineral kaybetme hızını arttırır.

7- Kemiklerin mineral kaybını arttırdığından gazlı içeceklerden uzak durun ve kalsiyum emilimini etkileyeceği için kafein almayın. Buna karşın, bazı araştırmalar, orta miktarda kafein tüketiminin (günde iki bardak orta koyulukta kahve) az yada hiç etkisi olmadığını ortaya koymaktadır.

8- Fazla tuz kullanmayın, tuz idrarla kaybedilen kalsiyum miktarını arttırarak kemik yoğunluğunu azaltabilir.

9- Kalsiyum kaybına teşvik edebileceğinden et tüketiminizi sınırlayın. Araştırmalar et yiyenlerde kemik erimesi olasılığının vejeteryanlara göre daha yüksek olduğunu ortaya koymaktadır.

10- Kemik proteini üretimi için gerekli olan A vitamini bakımından zengin yiyeceklerle ( süt ürünleri, yumurta sarıve turuncu meyve ve sebzeler, yeşil yapraklı sebzeler), kemiğin bağ konusunu kuvvetlendiren kolojen üretimi için gerekli olan C vitamini bakımından zengin yiyeceklerden bolca tüketin.

11- Yağlı balık ve kuvvetlendirilmiş süt ürünleri gibi D vitamini içeren yiyecekler yiyin.

12- Her gün cildinizim bir miktar doğrudan-pencereden filtre edilmemiş- güneş ışığı görmesini sağlayın. Eğer yeterli miktarda güneş ışığı görmüyorsanız, yılın büyük bir bölümünde fazla güneş almayan bir bölgede oturuyorsanız veya dengeli beslenmiyorsanız günlük D vitamini takviyesi kullanın. Çoğu insanın günlük ihtiyacı dört yüz IU’dur. Yüksek dozda D vitamininin toksik etkisi olduğunu aklınızdan çıkarmayın, günde altı yüz IU’dan fazla almayın.

13- K vitamini içeren yiyecekler yiyin kemik erimesi olan üç kişiden birinde bu vitaminin kandaki oranı düşüktür.

14- Sigarayı bırakın. Sigara, muhtemelen nikotin bağırsaklarda kalsiyum emilmesini azalttığından kemiğin rezorpsiyon hızını arttırır.

15- Düzenli olarak egzersiz yapın. Ağırlık taşımaya dayalı egzersizler özellikle fayda sağlar.

16- Duygusal zayıflık hissettiğinizde stres yönetimi teknikleri uygulayın stres altında yüksek miktarda üretilen adrenalin ve benzeri hormonlar kuvvetli kemikler için gerekli olan magnezyum ve diğer mineralleri tüketir.

 

 

Kemik erimesinin tedavisi

Kemik erimeniz varsa yukarıdaki önlemleri alarak kemik kaybını asgariye indirin. Asla çok geç değildir. Yalnız, egzersiz konusunda dikkatli olun: Düzenli egzersiz tedavide önemli bir rol oynuyorsa da, öncelikle bir tıp uzmanından tavsiye alın. Uzun ve güç egzersizler bu rahatsızlığı daha da ağırlaştırabilir ve kırıklara bile sebebiyet verebilir.

 

Kemik yapmak

Ağırlık taşımaya dayalı egzersizler kemik yoğunluğunu ve kas miktarını arttırır; ancak bunlardan yararlanmak için ağırlık kaldırmanız gerekmez. Yürüme, koşu ve dans gibi vücudunuzun ağırlığını taşımaya dayalı egzersizlerde güçlü kemikler oluşturmaya yardımcı olur.

 

*http://www.bikadin.com’dan alıntıdır

Ayrıca;

KEMIK ERIMESINE KARSI, DOĞAL BİR COZUM...


DENEMEKTE FAYDA VAR. NASIL OLSA ZARARI YOK.....

Yıllarca yoğun kemik erimesi tedavisi görürken, devlet bunun ilaçlarını vermeme kararı aldı biz emeklilere.

Bu arada ben yoğurdu çok çok sevdiğim için ve rejim olsun diye her akşam yemek yerine bir kase yoğurt yemeye başladım.

Ancak öylece yemek değil; içine bir avuçta çok sevdiğim naneden ve biraz da z.yağı ile pul biber koyarak ve içine bir de peksimet doğrayarak.

Geçen sene kemik ölçümü için verilen tarihte dispansere gidip tahlil ve mr' larımın çekiminden sonra doktor, kemik erimesinin sızıntıya dönüştüğü yani hızlı erimenin neredeyse durur gibi olduğunu söyledi ve bana ne kullandığımı sordu, ben de hiçbir şey sadece bol naneyle karışık yoğurt yediğimi söyledim;

Doktor:" - Nane ile yoğurdun birleşmesiyle doping yapmışsınız..." dedi.

Şimdiyse, her kadın hastaya "Kür olarak haftanın her günü böyle yoğurt yiyeceksiniz ilaç gibi..." diye tembih ediyormuş.

Benden söylemesi. Denemekten zarar gelmez. Ancak unutmamalı ki yoğurdun içinde mutlaka bolca kuru nane olacak.

 

*Alıntıdır