Bahar, rengârenk çiçekleri ve yemyeşil bir örtüye bürünen doğası ile büyüleyici bir mevsim. Ama gelin görün ki polen alerjsi hastaları bu mevsimi hiç sevmiyor. Çünkü bitkilerin havaya saçtığı polenler, alerjik belirtilerin artmasına yol açarak hastanın yaşamını tam bir kâbusa çeviriyor.

Bahar alerjisi nasıl oluşur?

Havadaki polenler soluma yoluyla vücuda yerleşir. Bağışıklık sistemi aslında zararlı olmayan bu maddeyi adeta düşman gibi görür ve veri bankasına kaydedip takip altına alır. Bu madde ile karşılaştığı zaman biyokimyasal bir silah üreterek (histamin adlı bir salgı) saldırıya geçer ve insanı hasta eder.

Polenlerin yol açtığı hastalıklar

Havadaki polenler solunum yoluyla burunda, bronşlarda veya gözlerde alerjik hastalıklara neden olur. Kişinin şikâyetleri havada bulunan polen miktarına bağlı olarak artma veya azalma gösterebilir.
Polenin yol açtığı alerji hastalığında değişik türde polenler alerjiye neden olabilir. Bu tür alerjiden yakınanların hangi cins polene karşı alerjik olduklarının belirlenmesi yararlıdır. Alerjisi olan kişi duyarlı olduğu bitkinin polen yaydığı mevsimde o bitkinin yoğun olduğu bölgeden uzak kalmalıdır. Bu konuda gelişmiş ülkeler hazırladıkları polen haritası ile polen alerji vakalarının azalmasına büyük katkıda bulunmuşlardır. Hatta Amerika?nın bazı televizyon kanallarında meteoroloji bültenleriyle birlikte polen bülteni de sunulmaktadır.

Saman nezlesi(Alerjik nezle ya da alerjik rinit)

Polen, solunum yoluyla vücuda girdiği zaman bağışıklık sistemi tarafından üretilen histamin; burun, gözler ve hava geçitlerini döşeyen mukoz zarlarının iltihaplanmasına neden olur. Böylece sürekli hapşırma, burun akıntısı ve tıkanıklığı, kuru öksürük, boğaz, burun ve kulakta şiddetli kaşıntı ya da gözlerde kaşıntı ve sulanma gibi belirtilerle saman nezlesi başlar. Önlem alınmazsa ileri vakalarda yorgunluk, iştahsızlık, sinirlilik, baş ağrısı, sinüzit, orta kulak iltihabı veya bronşit veya astım gibi hastalıklara dönüşebilir. Saman nezlesi olan kişilerin taze sebze ve meyve bakımından zengin, karbonhidrat ve proteini yüksek ama süt ürünlerinin bulunmadığı bir diyet uygulamalarında yarar var. Ayrıca multivitamin/mineral desteği de alınması gerekiyor. Çuha çiçeği ve çörekotu alerji tedavisinde yararlı olabilir.

Astım

Astım akciğerlere kadar olan hava yollarını etkileyen bir hastalık. Tanımı kolay ancak, tedavi ve izlenmesinde sorunlar yaşanan birkaç hastalıktan biri. Astım, öksürük, vızıltı, sık soluma, nefes darlığı, göğüste sıkışma hissi ve göğüs duvarı derisinde çekilme gibi belirtilerle başlar. Soğukalgınlığı nedeniyle ortaya çıkan ve on gün geçmeyen inatçı öksürük, koyu balgam gibi sorunlarda hemen doktora başvurmakta yarar var.
Polen, astımlı hastalarda astım krizlerine yol açar. Astıma iyi gelen besinlerden biri taze acı biberdir. Düzenli bir şekilde taze biber yemek, astım krizlerinin sayısını ve tehlike oranını azaltabilir. Bol miktarda taze soğan ve sarımsakla birlikte yenilirse acı biber etkisini daha çabuk gösterir. Birkaç damla acı sos eklenmiş bir bardak su içmek, astım krizlerinin sayısını ve tehlike oranını azaltabilir. Kahvede bulunan ?metil ksantin? adlı madde astım krizi esnasında spazm geçiren adaleleri gevşeterek bronşları genişletip nefes almayı rahatlatır. Kriz esnasında içilen sert filtre kahve ile astım nöbeti bir saat içinde hafifler ve altı saat içinde tekrar etmesi engellenebilir. Balık alerjisi, yüksek tansiyon ya da şeker hastalığı yoksa astım hastalarının balık yağı da denilen Omega 3 yağ asitleri içeren besinleri yemelerinde yarar var. Omega 3 balık ve cevizde bulunur. Astım krizlerini azaltıcı etki gösterir.
Ginko biloba ekstresi (baharatçılarda veya doğal vitamin ve ilaç satan dükkânlarda bulunur) astım krizlerini önleme ve hafifletme konusunda etkili bir bitkidir.

Polen alerjisinden korunma yolları

·  Polenlerin en fazla uçuştuğu sabahları saat 05.00 ile 10.00 arası açık havaya çıkmayın. Ancak ağız ve burnu kapatan maskelerle çıkabilirsiniz.
·  Polen zamanı açık havada spor yapmayın.
·  Saçlar tozu tutar. Bu nedenle her akşam saçlarınızı yıkayıp duş alın. Böylece üzerinizdeki tozlardan arınabilirsiniz.
·  Çocuklar sokaktan geldiği zaman üstlerini hemen değiştirmelerini sağlayın.
·  Arabada giderken camları açmayın. Hava değişimi için klimadan yararlanın.
·  Polen zamanı evde kapı ve pencerelerinizi sıkı sıkı kapatın.
·  Evinizde ve ofiste varsa klima filtresini sık sık değiştirin. Son yıllarda klimaların çoğunda polen filtreleri kullanılmaktadır. Bu filtreleri yıprandıkça yenilemenizde yarar var. Böylece dışardan gelecek olan tozları önleyebilirsiniz.
·  Tatil için deniz kenarını tercih edin.
·  Dışarıda gözlük ve şapka kullanın. Gözlükleri her gün akar suyun altında yıkayın.
·  Günlük kıyafetlerinizi yatak odasında çıkarmayın.
·  Alerjiye karşı doktora başvurun.
·  Çim biçmekten kaçının ya da maske takıp yapın.

Tedavi yöntemi

Polen alerjisi olanların alerji yapan maddelerden uzak durarak korunma yollarına harfiyen uymaları gerekiyor.

Medikal tedavi

Doktora danışıp alerjiye yol açan polenin etkisini en aza indirgeyecek ilaçlar alınmalı.

Aşı tedavisi

Eğer alerjik şikâyetler ilaçlarla geçmiyorsa ve giderek artıyorsa aşı tedavisi (immunoterapi) uygulanır.Bu aşıların içinde alerjiye neden olan alerjenler vardır. Çok az miktarlardan başlanarak giderek artırılan miktarlar aşı ile vücuda verilir. Bu alerjenlere karşı vücudun bağışık hale gelmesi sağlanır. Bu enjeksiyonlarla vücutta antikorlar oluşur, bunlar alerjenleri engeller. Tedavi süresi 4-5 yıl sürer.
 
*Derlemedir.