NARDUGAN BAYRAMI-YILBAŞI AĞACI

Hıristiyanların İsa'nın doğuşu olarak kutladığı noel bayramı çok eski Türklerin yeniden doğuş bayramıdır. Türklerin tek tanrılı dinlere girmesinden önceki inançlarına göre yeryüzünün tam ortasında bir akçam ağacı bulunuyor. Buna hayat ağacı diyorlar. Bu ağacı motif olarak bizim bütün halı kilim ve işlemelerimizde görebiliriz. Türklerde güneş çok önemli. İnançlarına göre gecelerin kısalıp gündüzlerin uzamaya başladığı 21 Aralık'ta gece gündüzle savaşıyor. Uzun bir savaştan sonra gün geceyi yenerek zafer kazanıyor. İşte bu güneşin zaferini yeniden doğuşu Türkler büyük şenliklerle akçam ağacı altında kutluyorlar. Güneşin yeniden doğuşu bir yeni doğum olarak algılanıyor. Bayramın adı Nardugan = (nar=güneş tugan dugan=doğan) doğan güneş. Güneşi geri verdi diye Tanrı Ülgen'e dualar ediyorlar. Duaları tanrıya gitsin diye ağacın altına hediyeler koyuyorlar, dallarına bantlar bağlayarak o yıl için dilekler diliyorlar tanrıdan. Bu bayram için evler temizleniyor. Güzel giysiler giyiliyor. Ağacın etrafında şarkılar söyleyip oyunlar oynuyorlar. Yaşlılar, büyük babalar, nineler ziyaret ediliyor, aileler bir araya gelerek birlikte yiyip içiyorlar. Yedikleri; yaş ve kuru meyveler özel yemek ve şekerleme. Bayram aile ve dostlar bir araya gelerek kutlanırsa ömür çoğalır uğur gelirmiş.

Akçam ağacı, yalnız Orta Asya'da yetişiyormuş. Filistin'de bu ağacı bilmezlermiş. Bu yüzden bu olayın Türklerden Hıristiyanlara geçtiği ve bunu da hunların Avrupa'ya gelişlerinden sonra onlardan görerek aldıkları söyleniyor. İsa'nın doğumu ile hiç ilgisi yok. "doğum, güneşin yeniden doğuşu" dur.

*Muazzez Ilmiye Çığ -Sümerolog