KÜRT HALK HEYETİNİN LOZAN’A GÖNDERDİĞİ TARİHİ MEKTUP

 ‘’Bu günlerde ( Lozan konferans görüşmeleri sırasında )  İngiltere yetkili kurul başkanı Lord Curzon’un Kürtlere  bağımsızlık verilmesi  fikrini ortaya atarak ,Kürtlerin  koruyucusu  tavrını takınmasını ,hayret ve şaşkınlıkla karşıladık.

 Biz Kürtler , Turan neslinden bir kavimiz.Milli hatıralarımız ve  özelliklerimizden dolayı Türkler bize ,’’ yiğit ve cesur ‘’  anlamına gelen Kürt ismini vermişlerdir.Kürt adıyla anılan ve  büyük hizmetleri geçen kahramanların isimlerinin yaşaması amacıyla  ,Deminan ,Hayderan ,Kureyşan ve Lolan gibi isimler kabile ve aşiretlere  verilmiştir.Bu aşiretler bu gün anavatanın Doğu Türklerini  oluşturmaktadır.Kürtlerin 1876 tarihinden önceki ve sonraki durumları  araştırılacak olursa ,İranlı misyonerlerin aşiretler üzerinde yaptıkları çalışmaların sonucunda Kürtler kendi öz dilleri olan  Türkçe lehçesini ve öz kültürlerini yavaş yavaş kaybettiler.Bundan  dolayı Erzurum ,Van ,Bitlis ve Musul taraflarındaki aşiretler  ,Farsçadan başka bir şey olmayan ,Kırmanç adı verilen Farisi  lehçeyi konuşmaya başladılar.Bu misyoner faaliyetlerinden az etkilenen  ,Harput ve Diyarbakır taraflarındaki Kürt aşiretler ise ana dilleri  olan Türkçe lehçesi ile karışık Zaza lehçesini konuşmaya  başladıklar.Bu Öz Türkoğlu Türkler’i Yavuz Sultan Selim Han ,Kürtlerin hanı Şeyh İdris-i Bitlisi’ye  gönderdiği fermanla  kendi ülkesine dahil etti.O günden bu güne kadar , Türk
 akrabalarının şefkat ve himayelerinde huzurlu ve rahat yaşamakta ve  Türk lehçesi ile de konuşmaktadır.

 Yukarıda yapılan değerlendirmeden sonra ,İngiltere yetkili kurul  başkanı Lord Curzona sorrız ki ; İranlıların dilini biraz konuşmakla ,o millete mensup olunduğu kabul edilirse İngilizler de
 dahil her milletin durumu tartışılır.Doğu ülkelerini istila eden ve  genellikle dünyanın kendi toprakları içerisinde olmasını hayal eden İngilizlerin ,diğer milletlerin kabullenemediği ‘’ müstemleke  ‘’ kelimesinin yerine kulağa hoş gelmeyen ve aynı anlamı taşıyan  ‘’ manda ‘’ kelimesinin de aslında aynı şey olduğunu Kürtler anlamıştır.Dünyadaki zenginlik kaynaklarına sahip olmak isteyen  İngilizlerin , 12/10 ‘u Türk olan Musul’u ve petrol kaynaklarını  biz Müslüman Türk’lere çok görmesini hayretle karşılıyoruz.Lozan  Konferansında İngiltere yetkili kurul başkanı Lord Curzonun , Dersim ( Tunceli ) ve Bitlis olaylarından bahsederek tek millet olan Türk ve Kürt arasına ayrılık düşünceleri sokma gayretini biz Kürtler  anladık.Biz Kürtler ,Avrupa ve İngiliz diplomatlarının parlak  vaatlerinin altında kendi menfaatlerinin olduğunu biliyoruz.Ve bundan  dolayı kendi direniş kuvvetlerimizi oluşturduk.1917 yılında
 İngiltere yetkili kurul başkanı Lord Curzon gibi bağımsızlık  vaatlerinde buluna Ruslara biz Kürtler : ‘’Bizi anavatandan hiçbir  kuvvet ayıramaz.Bizim rahata kavuşmamız sizin hemen bu topraklardan çekilmenizle olacaktır.’’ Dedik.

 İşte bu gün bütün Kürtler ,Lozan’daki Avrupa ve bilhassa İngiliz diplomatlarına aynı yanıtı veriyoruz.Kürtler bağımsızlıklarını , kendilerini yok edecek yabancılara değil ,kendi ailelerinden olan Türk’lere ve Onları temsil eden Büyük  Millet Meclisi Hükümeti’ne emanet etmiştir.Sonuç olarak biz Kürtler , İngiltere  yetkili kurul başkanı Lord Curzonun bizler için fikirler üretmemesini  rica eder ve Lozandaki Temsil Heyetine  ve başkanı sevgili hemşerimiz  (Kürt ) İsmet Paşa hazretlerine başarılar dileriz.’’

 Umum Kürt Amele ve Esnaf Cemiyeti
        İstanbuldaki Umum Kürtler adına

 Reisi Salih Kahya adına                                  
 Lolan aşiret reisi ve Sabık

 Erzurumlu İsazade  Ahmet
     Kürt gençler cemiyeti Düzerzadesi
     DersimliMehmet Sabri

 Kaynak:24 Kanun-i Sani (1339-24 ocak 1923) ,Devlet Arşivleri Genel
 Müd.,Başbakanlık Osmanlı Arşivi , 60/3