BÜYÜK SÖZLER

 

ALDIĞIMIZ FİYATA
 Keçecizâde'nin Rusya'da bulunduğu sıralarda Rus Çarı, Keçecizâde Fuad
 Paşa'ya takılır:
 - Paşa şu Girit'i satsanız!
 - Hay hay, satalım ekselans
 - Kaça satarsınız?
 - Aldığımız fiyata
 Girit'in yirmi seneyi aşkın bir zamanda ve binlerce şehitle alındığını
 bilen Çar sararır.
 
 BİZ DE ONLARA YAKLAŞIYORUZ
 Sulltan Alparslan 27 bin askeriyle Bizans topraklarında ilerlerken,
 keşfe gönderdiği askerlerden biri huzuruna gelip telaşla:
 - 300 bin kişilik düşman ordusu bize doğru yaklaşıyor, der.
 Alparslan hiç önemsemeyerek şöyle der:
 - Biz de onlara yaklaşıyoruz.
 
 AÇLIK
 Fatih, hocası Akşemseddin'e sorar:- İnsan açlığa ne kadar dayanabilir?
 Akşemsettin cevap verir:- Ölünceye kadar
 
 ADAMA GÖRE ADAM
 İncili Çavuş, Osmanlı elçisi olarak Fransa Kralına gönderildiğinde,
 elbiselerinin bazı yerlerinde yama varmış.
 Kral, bunları görünce dayanamayıp:
 - Bana senden başka gönderecek adam bulamadılar mı? diye sorunca, İncili
Çavuş:
 - Osmanlılar, adama göre adam gönderirler, cevabını vermiş. Beni de
 sana göndermelerinin hikmeti bu olsa gerek.
 
 AHMET MÜSADE ETMEZ
 Sadrazam Keçecizade Fuad Paşa'ya yetmişlik bir kadının otuz yaşında
 bir gençle evlenmek istediğinden bahsetmişler. Paşa hemen:
 - Ahmet müsaade etmez, demiş. Sormuşlar
 - Hangi Ahmet
 - Karaca Ahmet.
 
 AK SAKALLI
 Varna Savaşı'nda muharebe meydanında gezen II. Murad, düşman
 askerlerinin hep genç olduğunu görür. Komutanlarından birine sorar.
 "Garip değil mi? Bu kadar ölünün içinde hiç ak sakallı görmedim. Hepsi
 genç, hepsi taze!" Komutan şu cevabı verir:
 - Padişahım! İçlerinde bir ak sakallı olsaydı, başlarına bu f elâket gelir
miydi?
 
 AKIL VERGİSİ
 Dostlarında biri, Fransız kralı 15. Lui' ye:
 - Majesteleri, demiş. Akıl vergisi almayı hiç düşündünüz mü? Hiç kimse
 budalalığı kabul etmeyeceğine göre, herkes böyle bir vergiyi seve seve
 öder.
 Kral, alaylı alaylı gülerek:
 - Hakikatten enteresan bir fikir, cevabını vermiş. Bu buluşunuza
 karşılık, sizi akıl vergisinden muaf tutuyorum.
 
 BİLMEK İÇİN ÖĞRENMEK
 Tarih biyografisi ve monografi sahalarında erişilmesi çok güç
 bilgisiyle, dünya çapında bir şahsiyet olan İbnülemin Mahmud Kemâl
 (İnal) a sormuşlar:
 - "Sizdeki bilginin çok azına sahib olmalarına rağmen sizden çok daha
 fazla tanınanlar var. Bunun sebebi nedir?"
 Şöyle cevap vermiş:
 - Ben bilmek için öğrendim, onlarsa bilinmek için!
 
 BİZ HAZIRIZ
 Günlerden birgün İtalyan büyükelçisi Ata ile görüşmek ister ve huzura
 davet edilir. O günün muhtelif ekonomik-siyasi konuları hakkında
 konuşulduktan sonra büyükelçi: " Ekselans dün Roma ile yaptığım bir
 görüşmede hükümetimizin Hatay'ı almak istediği kararını size iletmem
 söylendi." der. Odada bir an sessizlik olur. Ata büyükelçiye birşeyler
 daha ikram eder ve iki dakika odadakiler ile başbaşa bırakır.
 Döndüğünde ayağında çizmeleri, üzerinde mareşal üniforması ve belinde
 tabancası vardır. Doğru masasına gider, manyetolu telefondan Mareşal
 Fevzi Çakmak'ın bağlanmasını ister ve Çakmak'a:" Paşa İtalyan
 dostlarımız Hatay'a gelmek istiyorlar hazır mıyız?" der. Fevzi Çakmak
 durumu anlar ve " Biz hazırız Paşam. " diye yanıtlar. Ata büyükelçiye
 döner ve: " Biz hazırmışız, hükümetinize söyleyin isterlerse Hatay'ı
 gelip alabilirler."
 
 BÖYLE KORUNUR
 Çok değerli olan kütüphanesini millete vakfeden Koca Ragıp Paşa,
 onların bakımı için tanıdıklar ından birini memur tayin eder. Bir gün
 ansızın kütüphanesini ziyarete giden Paşa, etrafı ve kitapları toz,
 toprak içinde bulunca canı çok sıkılır ve belli etmemeye çalışarak:
 -Seni tebrik ederim yavrum, der. Gerçekten de gerçekten de emniyetli
 bir adammışsın. Teslim edilen şeylere hiç el sürmemişsin, âferin!
 
 CAİZE
 Şair Ebu Dellame ile Halife Mehdi arasında şöyle bir vakıa geçmiştir:
 Ebu Dellame, Abbasi hükümdarlarına bir kaside takdim eder. Halife
 kasideyi pek beğenir:
 - Sana bu kasiden için ne caize vereyim?
 - Efendimiz bendeniz bir av köpeği isterim.
 - Bu kadar güzel bir kasidenin caizesi bir av köpeği olur mu?
 - Efendim kulunuz böyle istiyor.
 Halife Mehdi işe şaşar, ama şairi de kırmak istemez:
 - Peki, istediğin gibi sana bir av köpeği versinler.
 - Fakat Efendim bendeniz ava ne ile gideceğim?
 - Hakkın var bir de at versinler.
 - A ta nasıl bineceğim?
 - Doğru, güzel bir eğer takımı da versinler.
 - Efendimiz ata kim bakacak?
 - Haklısın, bir de köle versinler.
 - Ama Efendim ben atı nerede barındıracağım?
 - Bir de ahır versinler.
 - Köleyi nerede yatırayım?
 - Bir ev versinler.
 - Bu kadar halkı ne ile doyuracağım?
 - Bin altın da haçlık versinler.
 - Efendim.
 Halife Mehdi şairin sözünü kesmiş:
 Eğer masrafı idare etmeye bir kethüda, hesapları tutmaya bir katip
 istersen köpeği geri alırım ha!..
 
 ÇANAKKALE İÇİNDE
 İngiliz garson, Türk müşteriye:
 -Çanakkalede çok askerimizi öldürdüğünüz için sizleri pek sevmeyiz
 deyince, bizimkinden gayet soğukkanlı bir şekilde şu cevabı almış:
 -Orada ne işiniz vardı?
 
 DERDİN DEVASIZI.
 İbn-i Sinâ ya:
 - Dünyada devâsı olmayan bir dert var mıdır? diye sorduklarında:
 - Derdin devâsızı, iyinin kö tüye muhtaç olmasıdır, cevabını vermiş.
 
 DERS ALABİLMEK
 Lokman Hekim'e:
 - "Bilgeliğini kimlerden aldın?" diye sorduklarında:
 - Körlerden, cevabını vermiş. Çünkü onlar, yoklamadan adım atmazlar.
 
 DOMUZ ETİ
 Tarihimizde "Kafkas kartalı" diye geçmiş bulunan İmam Şamil yüz
 binlerce Rus ordularını birkaç arkadaşıyla yıllarca uğraştıran
 kahramandır.Üstat Şeyh Celaleddin Efendinin dizi dibinde Tarik-ı
 Nakşibendiyyenin âb-ı hayat pınarından kana kana içmek suretiyle
 menaviyatın zirvesine yükselirken, sol eliyle kullandığı kılıcıyla tek
 başına ordulara göğüs germek gibi bu dünyanın en büyük zevklerine de
 tatmaktan geri durmamıştır. Az bir kuvvetle uzun yıllar sürdürdüğü
 mücadelesini, esaretinden sonra aynı şekilde devam ettirmiştir.
 Ruslara esir düştüğünde; Yemek esnasında, İmam Şamil'in iştahlı
 iştahlı yemek yediğini gören çar'ın:
 "Kumandan, bu iştahla beni de yiyeceğinizden korkuyorum" demesi
 üzerine etrafındakilerin kahkahaya boğuşları uzun sürmemiş Kafkas
 Kartalı:
 "Çar hazretleri kaygılanmayınız. Ben elhamdülillah müslümanım ve domuz
 eti yemem haramdır."
 
 FATİH NİYE ÜSTÜN
 Napolyon, S. Helen adasında sürgün bulunduğu sırada 'Fatih mi yoksa
 siz mi büyüksünüz? Sorusunu soranlara şöyle cevap vermişti:
 Büyüklükte ben onun çırağı bile olamam. Çünkü ben, kılıçla zaptettiğim
 yerleri henüz hayattayken geri vermiş bir bedbahtım. O ise; fethettiği
 yerleri nesilden nesile intikal ettirmenin sırrına ermiş bir
 bahtiyardır.
 
 GENÇ FATİH
 Bir genç, "Fatih Sultan Mehmed'in resmini neden hep yaşlı bir insan
 suretinde çiziyorlar" diye sorunca, bir yazarımız şöyle cevap vermiş:
 - Yaptığı işler o kadar büyük ki, bunları genç bir insanın yapacağını
 hayallerine sığdıramıyorlar
 
 GÖNLÜMÜ FETHETTİĞİ İÇİN
 Fatihe sorarlar:
 -İstanbulu niçin fethettin?
 Cevap verir:
 -Önce o benim gönlümü fethettiği için!
 
 GÜNLÜK
 Bir Hristiyan, Ahmed Vefik Paşa ya:
 -Camilerinizde niçin günlük (bir çeşit koku) yak mıyor sunuz? diye
 sorduğunda,ondan şu cevabı almış:
 -Bizimkiler abdestlidirler. Yellenmezler. Onun için günlük yakmıyoruz.
 
 HANGİ BORÇ
 III. Mustafa'nın veziri Koca Ragıp Paşa'nın konağında bir Ramazan günü
 oruç üzerine sohbet yapılıyordu. Ragıp Paşa, orada bulunanlardan Şair
 Haşmet'e:
 - Haşmet! Senin de borcun var mı? diye sorunca, Haşmet:
 - Evet efendim! diye cevap verdi. Mahalle bakkalına bin kuruş, kasaba
 beş yüz kuruş.
 Ragıp Paşa gülerek:
 - Onu sormuyorum yahu, dedi. Oruç borcun var mı, sen onu söyle.
 Şair Haşmet şu cevabı verdi:
 - Paşam, oruç borcunu Allah sorar. Sizin soracağınız, kul borcudur.
 
 HERŞEYİNİ ALDIM AMA.
 Halet Efendi, kendisine dalkavukluk etmeyen Moralı Osman Efendiyi bir
 takım basit işlerle Anadolu'da dolaştırır. Ama onun birgün kendisini
 görmek için geldiğini duyunca, sofaya koşarak karşılar ve gideceği
 zaman da merdiven başına kadar uğurlar. Olaya şahit olan İzzet Molla:
 - Efendim! der. Bu adama etmediğiniz kötülük kalmadı. Şimdi bu kadar
 iltifat edişinizin hikmeti nedir?
 Halet Efendi cevap verir:
 - Evet, ben bu adamın herşeyini aldım. Ama üzerinde bir "efendilik"
 var ki, onu bir türlü alamıyorum. Onu görünce de saygı duymak zorunda
 kalıyorum
 
 FATİH SULTAN
 Fatih Sultan Mehmet, adamları ile gezerken, yanına sokulan dilenciye
 bir altın vermiş. Dilenci parayı alınca:
 -Aman Sultanım, demiş. Koskoca bir padişah, kardeşine bu kadar para verir
mi?
 Fatih Sultan Mehmet, nereden kardeş olduğunu sorunca, dilenci:
 -İkimiz de Hazreti Ademin çocukları değil miyiz? demiş. Elbette kardeşiz.
 Sultan Fatih:
 -Bu keşfini sakın başkasına söyleme, diye gülümsemiş. Diğer
 kardeşlerimiz de pay isterse, sana zırnık bile düşmez.
 
 İFTİHAR
 Şeyh Şâ mil, çarlık idaresi tarafından yakalanıp esir edildiğinde, Çar
 II. Aleksandır:
 - Sizin gibi büyük bir insanı misafir etmekle iftihar ederim deyince,
 Şeyh Şâmil in cevabı şu olmuş:
 - Siz benim misafirim olsaydınız, ben daha çok iftihar ederdim.
 
 İYİ BİR ÇOBAN
 Eski Roma'da eyalet valilerinden biri, Kayser Tiberius'a vergilerin
 artırılmasını teklif edince, şu cevabı almış:
 - İyi bir çoban, koyunlarının yününü kırpar ama derisini yüzmez.
 
 KADER
 Fatih Sultan Mehmet, çocukluğunda biraz yaramazlık yapınca, babası
 olan 2. Murat Han:
 -"Ne kadar yaramaz bir çocuksun, senden adam olmaz" diye çıkışır.
 Orada bulunan ve velâyet sırrıyla kalp gözü açık olan Akşemseddin
 Hazretleri, hafifçe gülümseyerek şöyle der:
 -Peder ne der, kader ne der.
 
 KADERİN İCABI
 Kenân Rıfâi ye sormuşlar:
 - Madem ki neticede kaderin dediği oluyor. O halde niçin çalışıyoruz?
 Şu cevabı vermiş:
 - Çalışmak da kaderin icabı olduğu için!
 
 KARINCA
 Kanuni Sultan Süleyman, sarayın bahçesindeki armut ağaçlarını kurutan
 karıncaların öldürülmesi için Şeyhül İslam Ebussud Efendi'den şu
 beyitle fetva istemiş:
 Dırahta ger ziyân etse karınca
 Zararı var mıdır ânı kırınca
 (Ürünlere zarar veren karıncaların öldürülmesinde dinen bir zarar var
 mıdır?) Ebussud Efendi bir beyitle cevap vermiş:
 Yarın Hakkın divanına varınca
 Süleyman'dan hakkın alır karınca
 
 LA HAVLE VE LA KUVVETE
 Meşhur Cimri Paşa atlarının arpa yemesi gerektiğini söyleyen
 seyislerine kızar ve her seferinde "La Havle" (ya sabır!) çekermiş.Bir
 gün arabasının atları dermansızlıktan yığılıp kalınca, hiddetle
 sormuş.
 - Atlarıma ne oldu?
 Seyis, cevabı yapıştırmış:
 - Ne olacak efendim "La Havle" yiye yiye "Ve la kuvvete" (kuvvetsiz)
oldular.
 
 MESELE GETİRME DE.
 Rusya sefiri meşhur İgnatiyef memleketine giderken veda için geldiği
 Yusuf Kamil Paşa'ya:
 -'Efendimize Rusya'dan ne getireyim?' demesiyle Paşa:
 -'Bir mesele getirme de, ben hiçbir şey istemem' dedi.
 
 MÜJDE
 Harun Reşid in vezirlerinden biri, Behlül Dânâ ya latife yollu takılarak:
 - "Müjde sana ey Behlül, Sultanımız seni, domuzlarla maymunlara çoban
 tayin etti" dediğinde, Behlül şu cevabı vermiş:
 - Öyle ise kulaklarını aç da emirlerimi yerine getirmeye hazırlan.
 
 NAPOLYON
 Fransa hükümet ricalinden biri Napolyon un bir muharebede tenkide
 kalkışıp parmağını harita üzerinde gezdirerek:
 - Önce şurasını almalıydınız, sonra buradan geçerek ötesini
 zaptetmeliydiniz, gibi fikirler belirtmeye başlayınca, Napolyon:
 - Evet, demiş. Onlar parmakla alınabilseydi dediğin gibi yapardım.

 NE İSABET!
 Harun Reşid, bir av sırasında hedefini ıskalayınca, yanında bulunana
 Behlül Dana Hazretleri:
 - İsabet oldu efendim, demiş. Büyük isabet oldu.
 Ve Halifenin şaşkın bakışları arasında devam etmiş:
 - Yani kuşun hayatı açısından isabet oldu
 
 NE İŞİ VARMIŞ
 Cumhuriyet'in ilanından sonra, İstanbul'da bir resepsiyon verilir.Tüm
 dünya ülkelerinin elcileri ve ataşeleri de davet edilir. Davet güzel
 bir şekilde devam etmektedir, fakat İngiliz ataşesi olan Binbaşının
 bakışları Mustafa Kemal'in gözünden kaçmaz. Bütün davet boyunca
 kendisine dik dik bakmıştır ve bakmaya devam etmektedir. Ne olduğunu
 öğrenmek için yaverini gönderir.
 Yaver Mustafa Kemal'e şöyle der:
 - Paşam; kendisine neden ters bir tavır takındığını sordum, o da bana
 Mustafa Kemal'in Çanakkale'de babasını öldürdüğünü söyledi.
 Bunun üzerine Mustafa Kemal şöyle der:
 - GİT SOR BAKALIM BABASININ ÇANAKKALE'DE NE İŞİ VARMIŞ ?
 
 NE YEDİRELİM?
 Lokman Hekim'e:
 -Hastalarımıza ne yedirelim?diye sorduklarında,ş u cevabı vermiş:
 -Acı söz yedirmeyin de,ne yedirirseniz olur.
 
 SİGORTA
 İngiliz Büyükelçisi, eski Türk evlerinin dış duvarlarına asılan "Ya
 Hafiz" (Muhafaza Eden Rabbimiz) levhalarını görünce dayanamamış ve
 Keçecizade Fuad Paşaya bunların ne olduğunu sormuş.
 Fuad Paşa İngiliz'in tam anlayacağı dille cevap vermiş.
 - O gördükleriniz, Osmanlı Sigorta Şirketinin levhalarıdır.
 
 SIR
 Yavuz Sultan Selim, birçok Osmanlı padişahı gibi sefere çıkacağı
 yerleri gizli tutarmış. Bir sefer hazırlığında, vezirlerinden biri
 ısrarla seferin yapılacağı ülkeyi sorunca, Yavuz ona:
 - Sen sır saklamayı bilir misin? diye sormuş.
 Vezir:
 - Evet hünkarım, bilirim dediğinde, Yavuz cevabı yapıştırmış:
 - İyi, ben de bilirim.
 
 UŞAKLIK
 İngiliz kralı VIII. Edward İstanbul'a Atatük'ü ziyarete geldiği zaman,
 Atatürk kendisine bir akşam ziyafeti vermişti. Ziyafetten önce, -"Bana
 İngiltere sarayında verilen ziyafetler ne şekilde olur, onu bilen
 birisini, yahut bir aşçı bulunuz !.dedi.
 Ve nihayet bu sofra merasimini bilen bir zattan öğrenerek sofrayı o
 şekilde düzene koydular. Akşam kral sofraya oturunca kendisini kral
 sarayında zannederek memnun oldu. Atatürk'e dönerek:
 - "Sizi tebrik eder ve teşekkür ederim. Kendimi İngiltere'de
 zannettim" diyerek memnuniyetini bildirdi. Sofraya hep Türk garsonlar
 hizmet etmekte idi. Bunlardan bir tanesi heyecanlanarak, elindeki
 büyük bir tabakla birdenbire yere yuvarlandı. Yemekler de halılara
 dağıldı.
 Misafirler utançlarından kıpkırmızı kesildiler. Fakat Atatürk Kral'a :
 - "Bu millete her şeyi öğrettim, fakat uşaklığ ı öğretemedim!" dedi.
 Bütün sofradakiler Atatürk'ün bu sözlerine hayran oldular. Atatürk
 garsona da "vazifene devam et" emrini verdi.
 
 YÜZÜK
 Sultan III. Ahmed Han kendisine hediye edilen çok kıymetli zümrüt
 yüzüğü, bir gün, divan t oplantısında vezirlere göstererek:
 -'Acaba bundan daha kıymetlisi var mıdır?' diye sordu. Hazirûn:
 -'Hayır Efendim, sıhhat ve afiyetle takınız. Bundan daha değerli bir
 şey olamaz'cevabı nı verdikleri halde yalnız Nevşehirli İbrahim Paşa
 itiraz etti:
 -'Bundan daha kıymetli şey vardır padişahım!' dedi. Padişah
 beklemediği cevap karşısında sordu:
 -'Nedir?'
 -'O yüzüğün takıldığı parmak Efendim' diye cevap verdi.