SUYUMUZU BOŞA  HARCAMAYALIM

Kentsellerde kaçak ve kayıpların oranı % 40, Tarımda sulamanın % 88’i salma sulamadır.

Tarımda damla sulama tekniğini kullanmalıyız !

Damla yöntemi, geleneksel hortum ya da kanal sulamasına oranla, kullanılan su miktarını % 30-70 azaltırken, ürün verimini de % 20-90 artırıyor .

Sularımızı kirletiyoruz !

1 litre kullanılmış motor yağı 800.000 litre suyu kirletir. 1 litre atık su 8 litre temiz suyu kirletir.  DDT, otuz beş sene önce yasaklanmasına karşın hâlâ ABD'deki yeraltı sularında mevcuttur.  (1990'lı yıllarda ABD'deki bir araştırmaya göre kırsal bölgede örnek alınan kuyu sularının yüzde 60'ında zirai ilaçlar mevcuttu) . Yer altı suları 1.5-2 milyar insan için önemli su kaynağıdır.

“Bir kişinin atığı, bir başkasının hammaddesi olsun”

Tekstilde; durulama suyundaki boyalar arıtılmadan boşaltıldığında nehir ve göllerdeki oksijen düzeyi düşüyor. Fabrikalar, boyaları atmayıp geri dönüştürerek kirliliği azaltabilir ve enerji maliyetlerini azaltabilir.

Sulak alanlarımız kuruyor ve kirleniyor!

Son 40 yılda yaklaşık Marmara Denizi büyüklüğünde Amik, Gavur, Suğla, Kestel, Emen, Avlan gölleri  gibi sulak alanlarımız kurutularak tarım, sanayi ve yerleşim alanlarına dönüştürüldü. 1960’tan beri 1.300.000 ha sulak alanımız kurudu. Tuz Gölü yarı alanını kaybetmiş durumda. Bu göl Türkiye’nin en büyük “Özel Çevre Koruma Bölgesi” ve uluslararası kriterlere göre  biyolojik çeşitliliğin korunması açısından büyük önem taşıyan A sınıfı bir sulak alandır.

Suyunuzu boşa harcamayın !

Musluğu açık bırakmayın.  Her gün, sebzeleri elde yıkamak yerine, su dolu bir kapta yıkarsanız, çok daha az su tüketirsiniz. Bu şekilde 4 kişilik bir aile yılda 18 ton su kurtarabilir. Bulaşıklarınızı makinede yıkayın. 4 kişilik bir ailenin günlük bulaşığını elde yıkarsanız, ortalama 84-126 litre su harcarsınız. Oysa makine 12 litre su ile yıkar. Bu da yılda 26-40 ton suyu kurtarmaktır. Diş fırçalarken ve tıraş olurken suyu kapatın. Diş fırçalarken ve tıraş olurken kullanmadığımız halde açık bıraktığımız su gideri kişi başına ortalama 12 tondur. Bu da, 4 kişilik bir aile için yılda 48 ton su demektir. Daha kısa duş alın. 5 dakikalık bir duşla ortalama 60 litre su harcarsınız. 4 kişilik bir ailenin her ferdi duş süresini 1 dakika azaltırsa, yılda ortalama 18 ton suyu kurtarırsınız. Duş başlığını değiştirin. Yeni model, suyu daha iyi püskürten ekonomik duş başlıklarını kullanın Böylece, suyu daha az açarak, daha tazyikli duş alabilirsiniz. Muslukların su kaçırmadığından emin olun. Her saniye bir damla su akıtan musluk yılda 6 ton su harcar. Kaynak:www.iski.gov.tr

Damlayan bir musluk ayda 2250 litre, günde 75 litre su kaybına neden olur. Bu suyla yılda 900 kere duş yapılabilir. Su kaçaklarını engelleyin. Evinizdeki ya da apartmanınızdaki su borularını yenileriyle değiştirin veya tamir ettirin. Eski tip borular tonlarca su harcar. Gereksiz yere sifon çekmeyin.  Tuvaleti çöp olarak kullanmayın. 4 kişilik bir ailenin her ferdi, sifonu günde 1 kez amacı dışında çekerse yılda 16 ton su harcamış olur. Çamaşır makinesini ekonomik kullanın. Çamaşır makinesi tek çalıştırmada 176 litre su harcar. Makinenizi tam doldurmadan çalıştırmayın. Çamaşır makinesini haftada 1 kez bile az çalıştırsanız, yılda 9 ton suyu kurtarırsınız. Küvette banyo yapmayın. Haftada bir kez bile küveti  doldursanız yılda 7,4 ton su harcarsınız. Bahçenizde suyu tasarruflu kullanın. Sulama için günün serin saatlerini seçin (21:00’den sonra veya sabah çok erken). Kaldırımları değil, sadece çiçeklerin köklerini sulayın. Yaşadığınız yerin iklimine uygun, yerli bitkileri ekin. Daha az su harcarsınız. Yağmur suyunu büyük su tanklarında sulama için biriktirin.

Su verimliliği

Su tasarrufu enerji tasarrufu demektir. Önce eline sabunu al, sonra musluğu aç.  Enerji tasarrufu su tasarrufu demektir. Enerjiyi tasarruflu kullanın. 1 kwh elektriği dağıtmak için tahminen 8,3 litre su kullanılır. Yılda 3.000 kwh elektrik tüketen bir aile fazladan 25 m³ su kullanır. Bu, verimli çalışan bir tuvalette 4.200 kez sifon çekmek demektir. 1997 yılından bu yana ABD’de kullanılan bütün tuvalet, klozet, musluk ve duş başlıklarının, 1992 tarihli ABD Enerji Politikası Yasası’nın getirdiği verimlilik standartlarına uygun olması zorunluluğu var. 2020 yılında bu standartların günde 23-34 milyon m³, yani New York büyüklüğünde dört-altı kente yetecek kadar su tasarrufu sağlaması bekleniyor. Darısı bizim başımıza...

Uyarı !

Diğer ekolojik sorunlarda olduğu gibi, su kaynaklarının yok olması ile ilgili sorunlara ve suyun ekolojik değerine derhal sahip çıkmaz ve gerekli uygulamaları hemen başlatmazsak, çok kısa bir süre sonra, bu konuda bırakın mücadele etmeyi, uyarı için bile zaman bulunamayacaktır. Çünkü ekolojik afetler bir “Son Nefes” gibi birden bire ortaya çıkmaktadır.

Yaşanabilir bir dünya için bu gerçeğin bilincinde olmak zorundayız.

Prof. Dr. Necmettin ÇEPEL

İ.Ü. Orman Fakültesi Emekli Öğretim Üyesi