Pezevenk

Meydan Larousse, “pezevenk” sözcüğünü şöyle tanımlıyor:

“Genellikle kötü bir kadınla, bir erkeğin ilişki kurmalarına aracılık eden ve onların birleşmesinden kendine maddi çıkar sağlayan kimse, muhabbet tellalı…”

 

“Pezevenk” sözcüğü Farsçadaki "pejavend" (kapı tokmağı, sürgü) kelimesinden geliyormuş. Anlam genişlemesiyle "kapı arkasında bekleyen, kadın ticareti yapan kişi"ler için kullanılır olmuş. Bu konudaki bir başka açıklama da pezevenk kelimesinin Ermenice “pozavak” sözcüğünden geldiği… “Poz” fahişe, “avak” ise bey, sahip anlamındaymış…

 

Sonuçta ister Farsçadan ister Ermeniceden gelsin, pezevenk olanın işlevi değişmiyor: kadın satmak! Türkçede hazrete, “godoş”, “kavat”, “dümbük” de deniliyor.

 

Peki, günümüzde pezevenklik sadece kadın ticaretiyle ilgili bir etkinlik mi acaba? Kadın satmayan, ama vatanı satana ne demeli peki? Bu da bir çeşit pezevenklik değil mi? Ya da kutsal din duygularını siyasi çıkarları için pazarlayanın en aşağılık pezevenkten ne farkı var?

İşte böyle pezevenkleri de Âşık Erbâbi bir taşlamasında şöyle anlatıyor:

 

Dünya ahvalinden haberi yoktur

 Sohbeti din ile açar pezevenk

 Komşusu aç iken kendisi toktur

 Sanki melek olmuş uçar pezevenk

 

 Karanlık işlerde zıplama ister

 Evine granit kaplama ister

 Dünya mektebinden diploma ister

 İnsanlık dersinden kaçar pezevenk

 

 Herkesin kabına çeşmesi akmaz

 Erkek sinekleri hareme sokmaz

 Fakir komşusunun yüzüne bakmaz

 Selâmsız sabahsız geçer pezevenk

 

 Sanırsın Allah'la akte oturmuş

 Cennete giderken macun götürmüş

 Hûriler'i dizip işi bitirmiş

 Şimdi gılmanları seçer pezevenk

 

Aydınlığa düşman yobazın dölü

 Hû çekerken şişmiş ağzında dili

 Erbâbi, ülkede bunlardan dolu

 Durmadan zehrini saçar pezevenk

*Alıntıdır