Unutulmayan Anılar

 

Sizlerle paylaşmak istediğim anı, Büyük Önder Mustafa Kemal’in Samsun’a çıktığı 19 Mayıs 1919 tarihinden 1 ay 19 gün sonra, Mustafa Kemal ile Mazhar Müfit (Kansu) arasında geçen ve tüm zorluklara karşın gerçekleşen tarihi bir konuşma ile ilgilidir.

Erzurum Kongresi yapıldığı dönemlerde geçen bir konuşma:

“Mazhar not defterin yanında mı?”,

“Hayır paşam.”

“Zahmet olacak ama bir merdiveni inip çıkacaksın. Al gel.”

Mazhar Müfit Kansu’nun aşağıya gidip elinde not defteriyle geldiğini görünce, sigarasından bir iki nefes çektikten sonra:

“Ama bu defterin, bu yaprağını kimseye göstermeyeceksin. Sonuna kadar gizli kalacak. Bir ben, bir sen, bir de Süreyya (Kalem Mahsus Müdürü) bileceksiniz, şartım bu…”

Paşa’nın şartı kabul edildi. Bundan sonrasını olayın şahidi Mazhar Müfit Kansu’nun ağzından dinliyoruz:

“Öyleyse tarih koy”dedi. Koydum: 8 Temmuz, 1919 Sabaha karşı.
“Pekâlâ, yaz” diyerek devam etti.

Bir

“Zaferden sonra Hükümet biçimi Cumhuriyet olacaktır”…

İki

Padişah ve Haneden hakkında zamanı gelince gereken işlem yapılacaktır.
Üç

Örtünme kalkacaktır.

Dört

Fes kalkacak, uygar milletler gibi şapka giyilecektir.”

Bu anda kalem elimden düşüverdi. Yüzüne baktım. O da benim yüzüme bakıyordu. Bu, gözlerin bir takılışta birbirlerine çok şey anlatan konuşuşuydu.
Paşa ile zaman zaman senli benli konuşurdum.

“Neden duraksadın?” dedi.

“Darılma ama paşam, sizin hayal peşinde koşan taraflarınız var” dedim.

Güldü…

“Bunu zaman gösterir, sen yaz” dedi.

“Beş

“Latin harflerini kabul edilecektir.”

“Paşam yeter, yeter…” dedim. Biraz da hayal ile uğraşmaktan bıkmış bir insanın davranışı ile:

“Cumhuriyet ilanını başarmış olalım da üst tarafı yeter” dedim.
Defterimi kapattım. “Paşam sabah oldu. Siz oturmaya devam edeceksiniz, hoşça kalın” dedim. Yanından ayrıldım. Gerçekten gün ağarmıştı.
O anda olayların beni nasıl aldattığını ve Mustafa Kemal’i doğruladığını ve Mustafa Kemal’in beni nasıl bir cümle ile yıllar sonra susturduğunu tarih önünde açıklamalıyım…

Aradan yıllar geçmişti…

Çankaya’da akşam yemeklerinde birkaç defa:

“Bu Mazhar Müfit yok mu, kendisine Erzurum’da örtünme kalkacak, şapka giyilecek, Latin harfleri kabul edilecek dediğim ve bunları not etmesini söylediğim zaman, defterini koltuğunun altına almış ve bana hayal peşinde koştuğumu söylemişti” demekle kalmadı, bir gün önemli bir ders daha verdi.

Şapka devrimini açıklamış olarak Kastamonu’ndan dönüyordu. Ankara’ya geldiği zaman da otomobille eski meclis binası önünden geçiyordu. Ben de kapı önünde bulunuyordum. Manzarayı görünce gözlerime inanamadım!
Kendisinin yanında oturan Diyanet İşleri Başkanı’nın başında da bir şapka vardı. Kendisi ne ise? Fakat kendisini karşılamaya gelenler arasında bulunan Diyanet İşleri Başkanına da şapkayı giydirmişti. Ben hayretle bu manzarayı seyrederken otomobili durdurdu. Beni yanına çağırdı ve şöyle dedi:

“Azizim Mazhar Bey, kaçıncı maddedeyiz? Notlarına bakıyor musun?”

Sevgili Dostlar,

Bu anı bize gösteriyor ki ülkede yaşayan tüm yurttaşların, demokrasi içinde (tam olmazsa bile) özgür bir birey olarak yaşamayı, uygar dünya ile eşit konumda olmayı, Büyük Önder Mustafa Kemal ATATÜRK’e borçlu olduklarını bilmeleri gerekirken, ne yazık ki bir bölümü o günün koşullarını gözardı ederek, bu günün koşullarında Büyük Önderi eleştirmeleri, yok saymaları, devrimlerini yok etmeye çalışmaları insana dayanılmaz bir acı veriyor.

Biliyorum ki bu acıyı, tüm aydınlar, Atatürkçüler ve demokratlarda benim gibi hissediyorlar.

Bu acıyı çekmemek için Mustafa Kemal ATATÜRK aydınlanmasını karartmama kaçınılmaz görevimizdir. 10.01.2013

 

Kaynakça: Araştırmacı Yazar Prof.İlknur Güntürkün KALIPÇI’nın derlemelerinden.

 

Gündüz AKGÜL

Emekli Cumhuriyet savcısı