SANAT NEDİR?

Sanatın gücü Resim, Yontu, Mimarlık ve Müziktir.

Sanat ve aşk insana verilen en büyük armağanlardır.

Sanat, diğer iletişim biçimlerinde olduğu gibi, hem varılmak istenen ereği, hem de, önsezi ya da yaratanın dehasını yansıtır.

Sanat, insanın benliğini geliştirir, duygularını yüceltir ve yaşamda karşılaştığı incelikleri sezinleyebilmesi için onu eğitir. Sanat, insanın benliğini ve ruhunu esenliğe ve diriliğe kavuşturur. Çocuklar onları doğuran analarına göre neyse, sanat da onu yaratan sanatsal dehaya göre aynı konumdadır. Sanat birinin benliğini yüceltiyorsa, bu onun hayvansal düzeyden kurtulduğunu gösterir; bu ise, insan ruhunun özgürlüğüne kavuşması demektir ve gerçek yaşam keyfi budur.

Bir şeyi güzel bir sanat yapıtı ya da kötü bir sanat yapıtı yapan nedir ?

 Bir şeyi basılı bir sayfa ya da güzel bir müzik parçası yapan nedir ?

Sanat felsefesinin esas sorusu sanatın ne olduğu değil, niyetinin, işlevinin ve yaşamımızdaki öneminin ne olduğudur.

Tolstoy’un sanat üzerine görüşleri:

Biri bir şeyi üretirken çok etkileniyor ve ruhunda kıpırdanmalar  oluşuyorsa, aynı türden etkilenmeleri üretilen o şeyi izleyenler de duyumsuyorsa, onları etkileyen bu şey sanattır. Etkilemenin derecesi, sanatın mükemmelliğinin ölçüsüdür.  Etkileme  ne denli güçlüyse, yapıt sanatsal açıdan o denli sanattır. Doğaldır ki, yapıtın izleyenlere aktardığı duyguların niteliği gibi öznel konuları dikkate almıyoruz.  Sanatın etkileme gücü üç koşula bağlıdır :

1.         Aktarılan duyguların özgünlüğü

2.         Duyguların aktarılmasındaki açıklık

3.         Sanatçının içtenliği

Sanat, sadece risk almayı bilenlerin keşfedebileceği, bilinmezler dünyasında bir serüvendir.

Entelektüel, basit bir şeyi karmaşık biçimde anlatan kişi,

sanatçı ise karmaşık bir şeyi basit biçimde anlatan kişidir.

Sanat bir çok biçimde karşımıza çıkar: Resim, Yontu, Mimarlık, Fotoğraf, Müzik, vs.

Resim :

Büyük sanatın gücü, bizi düşlere sürükleyen, doğal bakış açımızdan bizi söküp alan güçtür. Bu güçle bir karşılaştık mı, artık ne yüze, ne renge, ne göğe, ne de gövdeye aynı gözle bakarız. Yeni bir görüşe sahibizdir artık : duyumsadığımızca. Güzelliği görme ya da yoğun zevk alma, hatta şokla, acıyla, acımayla bazen de iğrenmeyle karşılaşma da bu gidişin bir parçasıdır. Sanki duygularımız ters dönmüş gibidir.. Dünyayı kavramamız değişmiştir tümüyle.

Güzellik duyguların tanrısallaşması ve ulvi gerçeğe ulaşmasıdır.  Güzellik sayesinde yaşam düzeyi gelişir. Güzellik yüzeyseldir, ancak, ruh ve bedenin bütünleşmesiyle, tam anlamda güzellik elde edilir. Güzellik aynı zamanda karşı konulamaz bir silahtır, aldatıcı ve ayartıcı olabilir.Kurumları gücünden ettiği gibi, cemaatlerini de baştan çıkarır..

Kötülüğe karşı erdemin zaferini anlatan yapıtta zafer kazanan Davud, Caravaggio’nun gençliğidir. Elinde tuttuğu Goliath’ın kafası da gene kendinin yaşlılık halidir. Ama siz, hiç zafer kazanan birinin coşkudan bu denli uzak olduğunu hiç gördünüz mü?  Bu Caravaggio’nun kendi içindeki savaşın bir resmidir aslında. Sanatçı kendine nefretle bakmaktadır.

Yaratıcılık, içine doğduğu gibiyle türlü kısıtlamalar arasındaki sürtüşmeden doğar. Kısıtlamalar aynı nehir kıyısındaki setler gibi), içine doğduğu gibiyi değişik biçimlere doğru iteler. Sanatın oluşması için de bu sürtüşme gereklidir.

Perspektif

Perspektif, sanatçının iki boyutlu düzlemde derinlik yanılsamasını verdiği yöntemin adıdır. Yüzyıllar boyu sanatçılar üç boyutlu doğada gördüklerini tam olarak iki boyutlu düzleme geçirmenin yollarını aradılar. Buldukları yollardan biri, izlemciye göre, uzaktaki nesneleri yakındaki nesnelere göre daha küçük çizmek oldu.

Sahne ışıkçısı nasıl bir aktöre spot ışıık yönlendiriyors, ressam

da önemli bulduğu nesne ya da figürü daha aydınlık betimler.

Çeşitli renkler kullanmakla önemi, heyecanı vs. vurgulayabiliriz. Resmin bir bölümünü vurgulamak istersek orada farklı renk kullanırız.

Işık ve gölgeyle sanatçı yapıtına derinlik katar.

 Figüre üçüncü boyut kazandırmak için bazen o figür ışık saçıyormuşçasına betimlenir. Bu ışık, çevreleyen gölgeyle birlikte resme boyut kazandırır.

Aradığım gerçek ya da gerçek olmayan değil, daha çok, bilinçdışı olan, insan türüne özgü bu içgüdüsel gizemdir.

Büyük sanat yapıtlarının iki yüzü vardır, birincisi kendi çağı karşısındaki yüzü, diğeri gelecek ve sonsuzluk karşısındaki yüzü.

“Görsel sanatların üç biçimi vardır:

 Resim izlemek içindir, Yontunun çevresinde dolaşabilirsiniz, Mimarlığın ise, içinde dolaşabilirsiniz.

Yontu

Yontu bir pozdan diğerine geçişi gösterir. Biçimin birinci pozdan ikinciye nasıl süzülüp geçtiğini ortaya koyar. Çalışmasında ne olduğunun bir bölümünü ve ne olması gerektiğinin de bir bölümünü görmekteyiz. Resim renklendirmeyi öğretir, yontu ise biçimlendirmeyi ve anatomiyi. Resim şiirseldir, oysa yontu, daha mantıksal ve bilimsel olup, sizi yerçekimi konusunda kuşkuya düşürür.

Sanata bakış

•         Işık

•         Perspektif

•         Devinim

•         Renk

•         Biçim

•         Oran

•         Sembolizma

•         Çizgiler

 

Mimarlık donmuş bir müziktir.

Tüm sanatlar içinde mimarlık en elle tutulur olan ve insan yaşamıyla en içiçe olanıdır. Yapıların içinde alış-veriş yapar, çalışır  ya da eğleniriz. Bu nedenle yapının tasarımı tümüyle kullanım amacına bağlıdır.

Soylu yaşam, kişinin soylu kullanımı için soylu mimarlık gerektirir. Kültür yoksunluğunun sonu hep aynıdır : sefil bir uygarlık ve elikulağında bir çöküş.

Büyük katedrallerden edindiğimiz deneyim korkuyla karışık hayranlık olmuştur. Deneyimimiz bir çok sanat dalını aynı anda kapsar:

Müzik, yontu, resim hatta uzaysal tasarım.

Eski kültürler hep güzellik nitelemesiyle tanımlanırlar. Bunun nedeni güzellikten uzak olsalardı çoktan yok olmaları gerektiği savında yatar.

Müzik sanatlar içinde en zarifidir, çünkü sol beynin mantıksallığını sollayıp geçmiştir. Müzik kolaycacık gözyaşlarımızın akmasına neden olabilir.

Beethoven’in en güzel ezgilerini yarattığı dönemler, en karanlık, en kederli, en sıkıntıda olduğu dönemlerdi.

Müzik insanın yüreğinde kıvılcımlar çaktırır, kadınların göz pınarlarında yaşlar belirmesine neden olur.

Anlatılamazı anlatmaya, sessizlikten sonra en yakın olan müziktir.

Klasik müzikteki enerji, öğrenme kapasitesi ve şuur seviyesinin artmasında en büyük vurgudur.

Çocuk yaşta klasik müzikle tanışmış olmak, huzur, doğruluk, güzellik verir ve şiddetten uzak durmayı sağlar.

Müziksiz yaşam bir yanılgıdır. Müzik ruhu günlük kirinden arındırır.  Müzik dinleyip, bale izlemek varken niye psikoterapiye para vereceksiniz ki?

Güzelliğin özü değişmez, değişen sadece biçimidir.

 

*Alıntıdır