KAS KRAMPLARI

Kaslarımız yürüme, koşma, zıplama vb. hareketleri yapabilmesi için, iskelet sistemine en çok yardımcı olan, en önemli hareket sistemi organlarındandır. Vücudumuzun her yanı kaslarla kaplıdır. Kollarımızın, parmaklarımızın, bacaklarımızın, hatta iç organlarımızın çalışmasında bile, kaslar önemli görevlerdedir. Kaslarımızın bazıları bizim isteğimiz ile çalışırken, bazıları ise bizim isteğimiz dışında çalışırlar.

Bazen bir, bazen birden fazla kas demetinde birden görülebilen; kısa, bazı durumlarda 10 dakikaya varan kasılmalara kramp ismi verilir. Kas krampları genellikle yoğun egzersizler ve dinlenme pozisyonlarında ortaya çıkar.

Kas krampları; ani başlayan ve kişiye oldukça fazla acı veren kas kasılmalardır. Kramp giren uzvumuz oldukça gergin ve dokunmaya karşı bile aşırı duyarlıdır. Kramplar sadece yoğun egzersiz esnasında veya sonrasında meydana gelmez. Şeker hastaları, böbrek hastaları, kalp damar hastalığı olanlar ve gebeler de sıklıkla kramplardan şikayetçidir. Böbrek hastalarının krampları diğerlerine göre daha şiddetli olabilir. Suni böbrek tedavisi görenler, kanlarındaki kalsiyum miktarının azalması nedeniyle şiddetli kramplar yaşarlar.

Yetişkinlerde daha sık görülen kramplar, çocuklarda özel durumlarda görülebilir. Özellikle bulantı, kusma gibi hastalığa yakalanan çocuklarda, aşırı sıcaklarda, kalsiyum eksikliklerinde, su kaybı ile doğru orantılı olarak kas krampları da görülebilir.

Kas kramplarında mineraller önemli yer teşkil eder. Magnezyum, potasyum ve kalsiyum eksiklikleri kramplara zemin hazırlar.

Gebelik dönemlerinde de kramplara sıklıkla rastlanır. Özellikle gebeliğin ilerleyen dönemlerinde, bebeğin de hızlı gelişme göstermesi, toplardamar üzerindeki baskıyı artırır. Bu durum gebelerde dolaşım problemlerine neden olur. Toplardamara artan basının yanı sıra kalsiyumdan fakir beslenme de gebelerde kramplara neden olabilir. Özellikle bebeğin son aylarda kalsiyuma daha fazla ihtiyaç duyması ve annenin de bu ihtiyaca yeteri kadar cevap verememesi, gebelik kramplarını artırır. Kramplar genellikle dinlenme pozisyonunda ortaya çıkar.

Kramplar bazı durumlarda tehlikeli de olabilir. Özellikle su içerisinde meydana gelen kramplar, kişinin hareketlerinin kısıtlanması nedeniyle boğulmalara neden olabilir.

Kramplarda Neler Yapılabilir?

Kas krampı geçiren birine yapılabilecek en iyi yardım, öncelikle yardım eden kişinin sakin olmasıdır. Gerilen kasları nedeniyle dokunmaya karşı bile aşırı duyarlı olan hastaya nazik ve sabırlı davranmak, hastanın yapacağınız yardıma sabır göstermesinde önemlidir. Hastaya yardımcı olabileceğinizi söyleyin ve rahatlamasına yardımcı olun.

Hastayı düz bir zemine yatırın. Bir elinizle kramp girmiş ayağı diğer elinizle hastanın baldırını sıkıca kavrayın. Kramp giren ayağı yavaşça eski haline getirmeye çalışırken (yukarı doğru kaldırırken ) baldırına da hafifçe baskı uygulayın. Bu sayede bacak ile ayak arasında 90 derecelik bir açı oluşturmuş olacaksınız. Bir süre bu pozisyonda durduktan sonra hastanın ayağını ileri ve geriye yavaşça hareket ettirerek krampın azalmasına yardımcı olun.

Gebelik kramplarında da eşinizden yardım isteyerek aynı egzersizi yapmasını isteyebilirsiniz.

Eğer sizin bacağınıza kramp girdi ise ve size yardım edecek biri yoksa, ayağa kalkıp, ellerinizi sert bir yere dayayın. Kramp giren bacağınızı bükmeden geriye doğru kaldırabildiğiniz kadar kaldırın. Bir süre bacağınızı bu şekilde hareket ettirin. Diğer bacağınız ile de yaylanma hareketi yaparak kramp girmiş bacağınıza yardımcı olabilirsiniz.

Eğer deniz yada havuzda kramp girmiş ise yapabileceğiniz tek şey sakin olup, karaya doğru sırtüstü, kendinizi yormadan yüzmektir. Panik yapmanız en çok kendinize zarar verir. Eğer suyun içinde yanınızdaki arkadaşınıza kramp girdi ise siz suyun içinde arkadaşınızın bacağını ovalayarak ya da hafif vuruşlar yaparak rahatlatmaya çalışın. Krampların, kişiyi normalden daha fazla yorgun düşüreceği unutulmamalıdır. Bu nedenle krampta azalma olmuyorsa vakit kaybetmeden sırt üstü yüzerek karaya ulaşmaya çalışmak, yapılacak en doğru hareket olacaktır.

Kramplardan uzak durmak için aşırı sıcak günlerde sıvı tüketimimize önem vermeliyiz. Yaz günlerinde normalden daha hızlı sıvı kaybedeceğinizden, bu dönemlerde daha fazla su, ayran ve meyve suyu tüketmelisiniz. Asla alkol alarak denize girmeyiniz. Alkol kramp riskinizi daha da artıracaktır. Tek başınıza kimseye haber vermeden denizde açılmayınız. Gebelik döneminde tüketilen su ve süt miktarına özen gösteriniz.

 

* Derlemedir.